Contacteczeem bij bakkers

Personen met bepaalde beroepen, waaronder bakkers, hebben meer kans dat ze contacteczeem ontwikkelen. Dat komt doordat zij door hun werk vaak in contact komen met irriterende stoffen of stoffen die allergieën kunnen veroorzaken (allergenen). Contacteczeem komt vooral voor op handen, polsen en onderarmen, maar ook in het gezicht of op andere plaatsen.

Eczeem komt bij bakkers vaak voor. Daarom denken veel bakkers dat het bij het werk hoort. Om het risico op handeczeem zo klein mogelijk te houden, is het belangrijk om je handen regelmatig schoon te maken. Zo voorkom je dat er te veel irriterende stoffen op je huid blijven zitten.

Verminderen contact irriterende stoffen en allergenen

Contacteczeem kan zonder maatregelen hardnekkig zijn en lang duren. Sommigen houden er hun leven lang last van. De huid blijft namelijk altijd gevoelig voor eczeem. Daarom is voorkomen van eczeem belangrijk.

Contact met irriterende stoffen en allergenen kun je in de bakkerij nooit helemaal vermijden. Je kunt het wel verminderen om de ontwikkeling van contacteczeem zoveel mogelijk te voorkomen. Soms is het niet mogelijk om contacteczeem te voorkomen of onder controle te krijgen. Bij zeer ernstige klachten is soms de enige oplossing om contact met deze stoffen helemaal te vermijden en ander werk te gaan doen.

Oorzaken contacteczeem

Contacteczeem ontstaat of wordt erger door:

Regelmatige of langdurige blootstelling aan stoffen of omstandigheden die de huid irriteren (irritatie-contacteczeem). Voorbeelden daarvan zijn:
- Contact met water. Mensen in ‘natte beroepen’, zoals bakkers, hebben vaak contact met water.
- Contact met zeep, schoonmaakmiddelen, (af)wasmiddelen en reinigingsmiddelen. Deze verwijderen niet alleen vuil van werkmaterialen, maar ook de natuurlijke beschermlaag van je huid. Die beschermlaag bestaat uit talg en vet.
- Contact met sappen van:
  - groenten en fruit (vooral zuren, zoals sinaasappel, grapefruit, verse ananas en kiwi);
  - vlees, vis en schaaldieren (vooral garnalen).
- Te droge, te warme of juist te koude lucht. Deze kan de huid irriteren.
- Mechanische factoren, zoals wrijving en schuren, bijvoorbeeld bij het handmatig bereiden van deeg. Deze factoren kunnen de huid beschadigen.
Blootstelling aan allergenen. Een allergisch contacteczeem ontstaat na verloop van tijd. Eerst ontwikkelt iemand gevoeligheid voor een bepaald contactallergeen. We zeggen dan dat iemand sensibiliseert. Een eenmaal opgebouwde allergie gaat niet meer weg. Zorgvuldig vermijden van het allergeen is dan de enige oplossing. Bekende allergene stoffen in de bakkerij zijn tarwe, rogge en enzymen.
Samenhang met een ‘atopische constitutie’ of ‘atopisch eczeem’. Dit eczeem is meestal al aanwezig op de kinderleeftijd, vanaf de leeftijd van 2 jaar, vooral in de elleboogplooien en knieholtes. Bij iemand die dit eczeem vroeger heeft gehad of nog heeft, is de kans op handeczeem veel groter, vooral wanneer diegene een ‘nat beroep’ heeft.

Maatregelen

Eczeem ontwikkelt zich door een ophoping van factoren (zie afbeelding 1). Met de juiste maatregelen wordt het risico op het ontstaan van eczeem kleiner.

Verzorg je huid goed.
Veel en vaak wassen van de huid met water en zeep kun je in bepaalde beroepen niet vermijden. Doe dit met mate en gebruik zoveel mogelijk huidvriendelijke zeep.
Geef je huid zoveel mogelijk rust. Ook als je huid er normaal lijkt uit te zien. In de meeste gevallen is de beschermende functie van de huid nog niet hersteld en duurt de genezing nog maanden. In die periode kan iedere prikkel voldoende zijn om het eczeem opnieuw uit te lokken of erger te maken.